Αλλάζει η συνήθεια;
Αλλάζει ο άνθρωπος;
Οι περισσότεροι θα απαντήσουν πως δεν αλλάζει.
Είναι, όμως, τόσο απλό;
“εγώ έτσι γεννήθηκα, γλυκατζού”... “εγώ ποτέ δεν έκανα γυμναστική, τώρα θα κάνω;”
Η τελευταία συγκυρία με την πανδημία είναι το καλύτερο παράδειγμα για να κατανοήσουμε πως όλα μπορούν να αλλάξουν. Φανταζόμασταν ποτέ πριν ένα χρόνο ότι θα ήταν αυτονόητο να φοράμε μάσκα σε όλους τους χώρους;
Θυμάμαι τον Απρίλιο μου φαινόταν αδιανόητο ότι θα φοράμε μάσκα μέσα στο καλοκαίρι.
Κι, όμως, συνέβη και συνεχίζεται. Σε σημείο που μας φαίνεται ύποπτος όποιος δεν φοράει.
Έχουν συντελεστεί τεράστιες αλλαγές τον τελευταίο χρόνο. Οι συνήθειες μας έχουν αλλάξει ραγδαία. Στην αρχή δυσκολευτήκαμε να προσαρμοστούμε. Συνηθίσαμε όμως.
Το ίδιο συμβαίνει με όλα. Είτε είναι αλλαγές που επιβάλλονται, είτε αποφασίζουμε οι ίδιοι να αλλάξουμε.
Η συνήθεια είναι κάτι που αλλάζει.
Αν ρωτήσετε κάποιον που έχει κόψει το τσιγάρο, πολύ πιθανόν να μην καταλαβαίνει πως ήταν δυνατόν να κάπνιζε!
Πως δημιουργείται η συνήθεια;
Γιατί είναι δύσκολο να απαλλαγούμε από τις κακές συνήθειες;
Η συνήθεια είναι η επαναλαμβανόμενη ασυνείδητα συμπεριφορά. Οι συνήθειες πραγματοποιούνται αυτόματα χωρίς να σκεφτόμαστε.
Τι καταλαβαίνουμε, όμως, με αυτό ;
Όσο επαναλαμβάνουμε μια συμπεριφορά ξανά και ξανά, ο εγκέφαλος δημιουργεί ένα μοτίβο λειτουργίας ! Αυτοματοποιεί την συγκεκριμένη συμπεριφορά.
Αυτό συμβαίνει τόσο για τις καλές όσο και για τις κακές συνήθειες.
Όταν πηγαίνουμε κάθε μέρα στη δουλεία από τον ίδιο δρόμο ,χωρίς ποτέ να παρατηρούμε πραγματικά. Όταν επιλέγουμε από τη βιτρίνα του φούρνου ,την πιο λαχταριστή τυρόπιτα χωρίς να σκεφτούμε τη διατροφική της αξία ,όταν ανάβουμε τσιγάρο ή όταν ανεχόμαστε τα ίδια μοτίβα συμπεριφοράς στις διαπροσωπικές μας σχέσεις είναι ο εγκέφαλος μας που του αρέσει να ακολουθεί γνώριμα μοτίβα γιατί έχει την έμφυτη τάση να αποφεύγει τις αλλαγές και να καταναλώνει όσο λιγότερη ενέργεια γίνεται.
Ο εγκέφαλος μας αντιλαμβάνεται τις αλλαγές ως “απειλές” απέναντι στις οποίες αντιδρά με στρες προκειμένου να μας προστατεύσει. Επιλέγει την άμεση ικανοποίηση και την οδό της ελάχιστης αντίστασης ανεξάρτητα αν δρα ή όχι προς το συμφέρον μας.
Μία ακόμη παγίδα που στήνει ο εγκέφαλος μας και μας οδηγεί στις κακές συνήθειες είναι η “ανταμοιβή”. Όταν είσαι στεναχωρημένος και φας ένα γλυκό και νιώσεις καλύτερα ή καπνίσεις ένα τσιγάρο και ηρεμήσεις ,αυτόματα συνδέεις ότι την επόμενη φορά που θα νιώσω έτσι χρειάζομαι ένα γλυκό ή ένα τσιγάρο για να αισθανθώ καλύτερα.
Έτσι αφήνουμε τη ζωή να συμβαίνει ,νιώθοντας ανήμποροι να την ελέγξουμε.
Ωστόσο, η σύγχρονη νευροεπιστήμη υποστηρίζει ότι παρότι οι συνήθειες είναι βαθιά ριζωμένες ,υπάρχουν κέντρα διαχείρισης του εγκεφάλου που μπορούν να τις “απενεργοποιήσουν” ανά πάσα στιγμή. Μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την πλαστικότητα του εγκεφάλου μας, να αλλάξουμε τις εγκεφαλικές μας οδούς και να επιφέρουμε θετικές αλλαγές στη ζωή μας!
Πως θα δημιουργήσουμε καινούργιες συνήθειες;
Tο πρώτο βήμα που έχουμε να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε τι είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε να αλλάξουμε.
Ποια είναι η κακιά συνήθεια από την οποία θέλουμε να απαλλαγούμε;
To βασικό ερώτημα που πρέπει να να απαντήσουμε είναι “Γιατί το κάνουμε;”
“Γιατί καπνίζω ;”“Γιατί θέλω γλυκό κάθε απόγευμα ;”
Να γίνουμε ενσυνείδητοι όσο αφορά την συνήθεια μας.
Τι μας προσφέρει, πόσο την απολαμβάνουμε, πόσο διαρκεί η απόλαυση;
Ύστερα να απαντήσουμε στο γιατί θέλουμε να αλλάξουμε .
Στον εγκέφαλο μας αρέσει να κάνει αυτά που έχει μάθει να κάνει.
Γιατί να μην του μάθουμε κάτι καινούργιο;
Η δράση δημιουργεί μια νέα εμπειρία. Η νέα εμπειρία ,νέες σκέψεις. Οι νέες σκέψεις ,νέες δράσεις.
Οι νέες δράσεις μία νέα ζωή!
Παρατηρώντας το κύκλο της φύσης θα συνειδητοποιήσουμε πως η αλλαγή είναι δεδομένη και συνεχής. Τα φύλλα μέσα σε ένα χρόνο θα πάρουν όλες τις δυνατές αποχρώσεις .
Εμείς γιατί να μένουμε στάσιμοι;
Ας συντονιστούμε !
Αθουσάκη Τζωρτζίνα_Coaching for mindfull change
Certified Lifestyle Medicine advisor |Health&Wellness Coach|Φαρμακοποιός
Βιβλιογραφία/ έμπνευση:
«Τα ίχνη της εμπειρίας: Νευρωνική πλαστικότητα και η συνάντηση της βιολογίας με την
ψυχανάλυση» Φρανσουά Ανσερμέ,Πιερ Ματζιστρέτι, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
«Η πηγή: Άνοιξε το νου σου, άλλαξε τη ζωή σου», Δρ. Τάρα Σουόρτ