Είσαι μήπως εθισμένος στη ζάχαρη;

Σίγουρα έχετε ακούσει για ότι η ζάχαρη είναι βλαβερή. Οι περισσότεροι νιώθουμε ενοχές όταν το παρακάνουμε με τα γλυκά και ο βασικότερος μας φόβος είναι ότι θα παχύνουμε. Η αγάπη μας,όμως, για τη γλυκιά γεύση ξεκινάει από πολύ παλιά. Τα γλυκά μας δίνουν μεγαλύτερη ευχαρίστηση σε σχέση με τα ξινά ή τα πικρά. Η γλυκύτητα σηματοδοτούσε στους προγόνους μας ότι αυτές ήταν οι κατάλληλες τροφές προς βρώση. Οι ξινοί καρποί σήμαινε ότι δεν έχουν ωριμάσει ακόμα ενώ οι πικροί ότι περιέχουν δηλητήρια.

Η παρουσία της ζάχαρης, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει κατακλείσει τη ζωή μας. Είναι κρυμμένη παντού εκτός από τα γλυκά. Τη βρίσκουμε στις σάλτσες για μακαρόνια, στα έτοιμα επεξεργασμένα τρόφιμα, στο γάλα και στα επιδόρπια γιαουρτιού,στο ψωμί, στις φρυγανιές. Το 1700, ο μέσος άνθρωπος κατανάλωνε ετησίως 4 κιλά ζάχαρης, το 1900 η κατανάλωση έφτασε στα 41 κιλά και σήμερα υπολογίζεται στα 180 κιλά περίπου.

Τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν τρώμε ζάχαρη; Τι μας προσφέρει;

Η γλυκόζη είναι το καύσιμο του οργανισμού μας για να μπορεί να εκτελεί όλες τις λειτουργίες του μέσα στη μέρα. Τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες ,ζάχαρη και άμυλο, διασπώνται με τη χώνεψη και δημιουργούν την γλυκόζη. Όσο αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα,το πάγκρεας παράγει μία ορμόνη,την ινσουλίνη η όποια επιτρέπει στη γλυκόζη να εισχωρήσει στα κύτταρα. Αυτή η διαδικασία επαναφέρει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα στο φυσιολογικό (-+ 90).

Πώς δημιουργείται ο εθισμός στα γλυκά;Τι ρόλο παίζει η βιοχημεία και οι ορμόνες μας;

Οι νευροεπιστήμονες πιστεύουν ότι οι άνθρωποι μπορούν εθιστούν στη ζάχαρη όπως συμβαίνει με τα ναρκωτικά, και ότι αυτό οδηγεί σε συμπτώματα στέρησης.

Η ινσουλίνη:Τροφές πλούσιες σε σάκχαρα ,όπως σοκολάτα, μπισκότα ή άλλοι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες( ζυμαρικά,λευκό ψωμί,λευκό ρύζι) χωνεύονται πολύ γρήγορα. Η γλυκόζη στο αίμα ανεβαίνει απότομα, το ίδιο και η ινσουλίνη για να απομακρύνει τη γλυκόζη. Η γλυκόζη πέφτει απότομα. Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης (υπογλυκαιμία) δημιουργούν την ανάγκη για επιπλέον γλυκόζη. Δηλαδή η κατανάλωση γλυκού δημιουργεί την ανάγκη για περισσότερο γλυκό.

Η ντοπαμίνη: Όταν τρώμε κάτι γευστικό,όταν κάνουμε κάτι ευχάριστο,εκκρίνεται στον εγκέφαλο μας ένας νευροδιαβιβαστής,η ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη συνδέεται με το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας και με τους εθισμούς. Δημιουργεί ευφορία, δίνει εγρήγορση,αυξάνει την συγκέντρωση, ενισχύει την αυτοπεποίθηση, προκαλεί αισιοδοξία.

Οι ερωτευμένοι είναι γεμάτοι από ντοπαμίνη!

Καταλαβαίνουμε πως είναι χρήσιμο να εκκρίνουμε ντοπαμίνη ώστε να έχουμε καλή διάθεση και ενέργεια. Στην περίπτωση της ζάχαρης αυτό που συμβαίνει είναι να μειώνονται τα επίπεδα ευχαρίστησης με την πάροδο του χρόνου και να θέλουμε όλο και περισσότερο συγκεκριμένες τροφές για να πετύχουμε την προηγούμενη χαρά.

Ο εγκέφαλος μας ζητάει την ντοπαμίνη του!

Ο εθισμός στη ζάχαρη έχει τις βάσεις του στην παιδική ηλικία, καθώς οτιδήποτε την περιέχει μετατρέπεται σε επιβράβευση για τα παιδιά.

- αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτης τύπου ΙΙό το τζόγο έτσι και κάποιος άλλος δεν μπορεί να ξεφύγει εύκολα από τις πέντε πιο εθιστικές τροφές. Τη σοκολάτ α, τα γεμιστά μπισκότα, το ψωμί, τα τσιπς και τα παγωτά.

Πόσο αρνητικά επηρεάζει όμως την υγεία μας;

- μπορεί να είναι υπεύθυνη για την αύξηση του βάρους

- διαταράσσει την υγεία των δοντιών

- αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη τύπου ΙΙ

- δεκαπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου

- αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων

-αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα

-προκαλεί απότομες εναλλαγές στη διάθεση

-μπορεί να προκαλέσει διαταραχές της περιόδου του γυναικείου κύκλου

Είναι ενδεικτικό ότι το 1890 τρεις στους 100.000 έπασχα από διαβήτη τύπου ΙΙ

Σήμερα όμως πάσχουν οι 8.000 στους 100.000. Η αύξηση είναι δραματική.

Τι χρειάζομαι για να σταματήσω αυτόν τον εθισμό;

Το πρώτο και κύριο είναι η σωστή πληροφόρηση. Να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε τους λόγους που η ζάχαρη είναι βλαβερή. Το δεύτερο είναι η κατάλληλη υποστήριξη.

Το ζητούμενο δεν είναι να δαιμονοποιήσουμε τη ζάχαρη και τα γλυκά.

Όπως είδαμε,είμαστε προγραμματισμένοι να μας ευχαριστούν.

Μπορούμε να ανακαλύψουμε που είναι η κρυμμένη ζάχαρη και να κάνουμε άλλες επιλογές,να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα,να δοκιμάσουμε νέες συνταγές με φυσικά γλυκαντικά όπως το μέλι,το σιρόπι σφενδάμου,η αγαύη,το χαρουπόμελο. Να διατηρούμε μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη ,να κοιμόμαστε καλά, να πίνουμε πολύ νερό,να κάνουμε δραστηριότητες που μας ευχαριστούν ώστε να έχουμε καλή ορμονική ισορροπία και να μην αναζητάμε συνεχώς το γλυκό για ευχαρίστηση.

Αθουσάκη Τζωρτζίνα

Health&Wellness Coach | Lifestyle Medicine Advisor | Φαρμακοποιός